Slide background

Slide background

sdfgsdfg sf (copy 1)

sdfgsdf

sdfgsdfg sf

sdfgsdf

sdfgsdfg sf (copy 1)

sdfgsdf

sdfgsdfg sf (copy 1)

sdfgsdf

sdfgsdfg sf

sdfgsdf

sdfgsdfg sf

sdfgsdf

Περιγραφή της πράξης

Η πράξη “Προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς Ελλάδας & Κύπρου σε μουσειακές συλλογές-ΜΟΥΣΕΙΑ_ΙΙ”, αποτελεί συνέχεια της πράξης ΜΟΥΣΕΙΑ η οποία χρηματοδοτήθηκε από το Πρόγραμμα Διασυνοριακής Συνεργασίας Ελλάδα – Κύπρος 2007-2013 και ολοκληρώθηκε επιτυχώς τον Οκτώβριο του 2015.

Η πράξη υλοποιήθηκε στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης (Ηράκλειο) στην Ελλάδα και στο Βυζαντινό Μουσείο του Ιδρύματος Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’ στην Κύπρο. Εξειδικευμένες αναλύσεις δειγμάτων και από τα δύο μουσεία πραγματοποιήθηκαν στα εργαστήρια του Πολυτεχνείου Κρήτης στα Χανιά και του Τεχνολογικού Πανεπιστήμιου Κύπρου στη Λεμεσό.

Η Κρήτη και η Κύπρος είναι διεθνώς αναγνωρισμένες περιοχές για την πολιτιστική τους κληρονομιά. Εκτός των αρχαίων έργων τέχνης που είναι συνήθως κατασκευασμένα με ανόργανα υλικά (π.χ., μάρμαρο) διαθέτουν και πολλά εκθέματα από οργανικά υλικά (π.χ. ύφασμα, χαρτί, δέρμα, ξύλο, χρώματα) που αναφέρονται σε μεταγενέστερες αλλά εξίσου σημαντικές περιόδους της ιστορίας των δύο νήσων.

Τα αποτελέσματα της πράξης συμβάλλουν στον περιορισμό της καταστρεπτικής επίδραση των αερίων και σωματιδιακών ρύπων στα έργα τέχνης, από οργανικά υλικά, τόσο στους χώρους έκθεσης και αποθήκευσης όσο και κατά τη διάρκεια της μεταφοράς τους.

Οι κύριοι στόχοι της πράξης ΜΟΥΣΕΙΑ ΙΙ είναι: 

  • η συσχέτιση της επίδρασης της αέριας ρύπανσης με τα υλικά κατασκευής των έργων τέχνης
  • η ανάπτυξη και δοκιμή ενός καινοτόμου φορητού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης για την πρόληψη της καταστροφής ευπαθών έργων τέχνης
  • η μελέτη των μικροβιακών/σωματιδιακών επικαθίσεων σε έργα τέχνης και η εκτίμηση της επικινδυνότητας τους με έμφαση σε εκκλησιαστικές εικόνες και
  • η αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων από την αύξηση της επισκεψιμότητας.

Αποτελέσματα

  • Αποτύπωση της ποιότητας του αέρα στους εσωτερικούς χώρους του Ιστορικού Μουσείου Κρήτης και του Βυζαντινού Μουσείου Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’.
  • Ταυτοποίηση αερομεταφερόμενων μικροοργανισμών που συναντώνται στους εσωτερικούς χώρους.
  • Ταυτοποίηση με χρήση σύγχρονων μοριακών τεχνικών των μικροβίων και βακτηρίων που επικάθονται τόσο σε φίλτρα, όσο και σε πραγματικά έργα τέχνης.
  • Ανάπτυξη καινοτόμου συστήματος παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα με δυνατότητα καταγραφής των συγκεντρώσεων των σημαντικότερων αέριων ρύπων και δυνατότητα άμεσης ειδοποίησης σε περίπτωση υπερβάσεων των ασφαλών ορίων συγκέντρωσης.
  • Ανάπτυξη διαδικτυακού εργαλείου παρακολούθησης καιι καταγραφής των μικροπεριβαλλοντικών συνθηκών και των συγκεντρώσεων αέριων και σωματιδιακών ρύπων με δυνατότητα σύνδεσης πολλαπλών χώρων έκθεσης (Μουσείων, Βιβλιοθηκών, κλπ).
  • Τοποθέτηση μικροπεριβαλλοντικών προθηκών από φιλικά προς τα εκθέματα υλικά στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης και στο Βυζαντινό Μουσείο Αρχιεπισκόπου Μακαρίου Γ’.
  • Αναβάθμιση του συστήματος εξαερισμού στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης.
  • Μελέτη εγκατάστασης συστήματος παρακολούθησης και καταγραφής των συγκεντρώσεων των αιωρούμενων σωματιδίων. Το σύστημα θα έχει τη δυνατότητα να αποθηκεύει τα δεδομένα στο διαδικτυακό εργαλείο παρακολούθησης και καταγραφής. 
     

Πακέτα Εργασίας

ΠΕ-1. Διαχείριση και Συντονισμός

Το πρώτο Πακέτο Εργασίας αφορούσε το συντονισμό και την οικονομική διαχείριση της πράξης καθώς επίσης τον ορισμό των στρατηγικών και την επίβλεψη της προόδου της πράξης σε κάθε φάση για την τήρηση των προτεινόμενων χρονοδιαγραμμάτων. Το ΠΕ-1 περιελαμβάνε επιπλέον την επικοινωνία με τη Διαχειριστική Αρχή καθώς και τη σύνταξη των ενδιάμεσων αναφορών προόδου και της τελικής έκθεσης του προγράμματος. Το ΠΕ-1 ήταν οριζόντιο για όλη τη χρονική περίοδο υλοποίησης της πράξης.

ΠΕ-2. Πληροφόρηση και Δημοσιότητα

Το δεύτερο Πακέτο Εργασίας περιελάβανε όλες τις δραστηριότητες διάδοσης, επικοινωνίας, προβολής και δικτύωσης του αντικειμένου της πράξης και των αποτελεσμάτων της σε στοχευμένες ομάδες αλλά και στο ευρύ κοινό.

Στο πλαίσιο του ΠΕ-2 δημιουργήθηκε κεντρικό σύστημα παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα, στο οποίο θα έχουν πρόσβαση πέρα από τα συνεργαζόμενα μουσεία, κρατικοί και ιδιωτικοί φορείς που ασχολούνται με θέματα προστασίας ευπαθών έργων τέχνης και βελτίωσης της ποιότητας του αέρα σε εκθεσιακούς χώρους. Με τον τρόπο αυτό θα δημιουργηθεί ένας δίαυλος επικοινωνίας μεταξύ των φορέων και θα διευκολυνθεί η χάραξη στρατηγικών αναφορικά με την προστασίας της πολύτιμης πολιτιστικής κληρονομίας Ελλάδας και Κύπρου. 

Επιπλέον, για τη διάδοση των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκαν δύο ημερίδες (η 2η διαδικτυακά λόγω περιοριστικών μέτρων για την αποφυγή διάδοσης του ιού Covid-19) και αναπτύχθηκε «Οδηγός Βέλτιστων πρακτικών για τη χρήση του εξειδικευμένου συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης» που θα αποτελέσει χρήσιμη και διαχρονική αναφορά για ανάλογα μουσεία και αρχεία. Τέλος, βρίσκονται σε διαδικασία δημοσίευσης δύο άρθρα σε διεθνή και έγιναν παρουσιάσεις σε δύο διεθνή συνέδρια με στόχο την προβολή της πράξης σε διεθνές επίπεδο. Το ΠΕ-2 αφορά επίσης όλη τη χρονική περίοδο της πράξης.

ΠΕ-3. Προσδιορισμός αέριων ρύπων

Στο 3ο Πακέτο Εργασίας πραγματοποιήθηκε προσδιορισμός των συγκεντρώσεων των σημαντικότερων αέριων ρύπων και των αιωρούμενων σωματιδίων στους χώρους των δύο μουσείων και ταχτοποιήθηκαν οι πηγές τους. Επιπλέον πραγματοποιήθηκε μελέτη των σωματιδιακών και μικροβιακών επικαθίσεων τόσο σε φίλτρα, όσο και σε πραγματικά εκθέματα. Στη συνέχεια ακολούθησε χημική ανάλυση των συλλεχθέντων δειγμάτων για τον προσδιορισμό της σύστασης τους με GC/MS, LC-MS, ICP-MS και προσδιορισμός με σύγχρονες μοριακές τεχνικές του είδους και της συγκέντρωσης των μικροοργανισμών πάνω σε πραγματικά υλικά.

ΠΕ-4. Φορητό σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης

Στο πλαίσιο του ΠΕ-4 αναπτύχθηκε φορητό σύστημα αντίστοιχο εκείνου που κατασκευάστηκε στη διάρκεια του έργου ΜΟΥΣΕΙΑ για την παρακολούθηση και καταγραφή των σημαντικότερων αέριων και σωματιδιακών ρύπων που επηρεάζουν ευπαθή υλικά. Για την κατασκευή του χρησιμοποιήθηκαν μικρού μεγέθους και χαμηλού κόστους αισθητήρες μέτρησης. Το σύστημα βαθμονομήθηκε με όργανα υψηλής ευαισθησίας και ακρίβειας και αξιολογήθηκε σε πραγματικές συνθήκες.

ΠΕ-5. Εφαρμογή και αξιολόγηση μέτρων προστασίας

Στο πέμπτο Πακέτο Εργασίας πραγματοποιήθηκε εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση των υπαρχόντων μέσω και τεχνικών για την προστασία των ευπαθών έργων τέχνης από επικίνδυνους ρύπους. Στη συνέχεια σε συνεργασία με το προσωπικό των δύο μουσείων επιλέχθηκαν και εγκαταστάθηκαν διατάξεις για την προστασία των σημαντικότερων εκθεμάτων (σύγχρονες μικροκλιματικές προθήκες, απορροφητικά υλικά και συστήματα καταγραφής της θερμοκρασίας και υγρασίας, αναβάθμιση των συστημάτων εξαερισμού κλπ.). 

ΠΕ-6. Ανάπτυξη διαδικτυακού συστήματος παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα

Στο πλαίσιο του ΠΕ-6 εγκαταστάθηκαν μόνιμα συστήματα παρακολούθησης της ποιότητας του αέρα τα οποία καταγράφουν σε κάθε μουσείου στοιχεία για τις συγκεντρώσεις αέριων/σωματιδιακών ρύπων, τη θερμοκρασία, την υγρασία και τον αριθμό των επισκεπτών. Τα σύστημα είναι συνδεδεμένο στο διαδίκτυο και υπάρχει η δυνατότητα χρήσης μέσω απομακρυσμένων Η/Υ ή κινητών τηλεφώνων. Παράλληλα, δημιουργήθηκε βάση δεδομένων που θα είναι διαθέσιμη σε όλα τα συνεργαζόμενα μουσεία και σε άλλους επιλεγμένους χρήστες και η οποία αναμένεται να βοηθήσει στη χάραξη στρατηγικών βελτίωσης της των τεχνικών προστασίας των ευπαθών έργων τέχνης.

Παραδοτέα